Lokasyon tabanlı İş Zekası(Location Intelligent)

Son zamanlarda google maps, foursquare gibi uygulamalarla hayatımızda daha fazla yer almaya başlayan lokasyon bilgisi, artık iş zekâsı uygulamalarında da kullanılarak, her geçen gün firmaların karar vermelerinde büyük rol oynuyor.

Hali hazırda kullanılan coğrafi servisler ve müşteri verisinin her geçen gün artmasıyla lokasyon bilgisi de iş zekâsının yeni bir birleşeni haline gelerek firmaların daha etkin karar vermesinde rol oynamaya başladı.

Lokasyon tabanlı iş zekâsı nedir?

Lokasyon tabanlı iş zekası objelerin (kişiler, iş alanları, ilgi alanlar ve coğrafik bölgeler gibi), mekanın özellikleriyle (ortalama yaş, gelir düzeyi, ulaşım için uzaklık ve ortalama eğitim düzeyi gibi ) harmanlanarak analiz edilmesiyle oluşturulur ve operasyonel verimlilik, karlılık ya da daha etkin bir yönetim için karar vermeye yardımcı olur.

Lokasyon tabanlı iş zekasının yetenekleri hem operasyonel hem de analitik uygulamalara entegre edilerek karın artmasına, maliyetlerin düşmesine, verimlik ve müşteri memnuniyetinin artmasına yardımcı olur.

Lokasyon tabanlı iş zekası,  işletmelerin hızlı bir şekilde büyük miktarlarda veriyi analiz etme yeteneğini, dijital haritalar ve mekansal-etkin uygulamaları analiz içine dahil ederek karar verme süreçlerini coğrafi faktörlerle birleştirmek için büyük bir fırsat yarattı.

Geçmişi

Yerleşim tabanlı iş zekası, nerede hangi ürünlerin satışının yapıldığı gibi olayların, tematik haritalar yardımıyla anlaşılmasını sağlar.

Tematik haritaların ilk kullanım örneklerinden biri Londra’da, Dr. John Snow’a aittir. Snow, 1854 yılında kolera salgınının analizi için tematik harita kullanmış. Londra ve çevresinin caddelerini içeren bir harita üzerinde koleradan ölenlerin yerlerini işaretleyerek salgının yayılma noktalarını belirlemeye çalışmış, ve asıl yayılma noktasını belirleyerek salgını önlemeye çalışmıştır.

20. yüzyıl başlarında ise harita teorisi, çok katmanlı haritalar geliştirmeye imkan vermiş ve bilgisayar donanımının gelişimi, 1960’ların başında, nükleer silah araştırmaları için genel anlamda bir bilgisayar tabanlı haritalama uygulaması üretmek amacıyla teşvik edilmiştir.

1980’lerin başında ESRI gibi ticari şirketler coğrafi bilgi sistemi (GIS) yazılımları sağlamaya başlamış ve bu konuda eğitimi olan kişilerce kullanılmaya başlanmıştır.

İnternet tabanlı birçok uygulamanın hızla artmanısının yanında, 2005 yılında Google maps uygulamasının piyasaya sürülmesiyle lokasyon tabanlı karar vermenin birçok iş alanında çok hızlı bir şekilde yayılması sağlanmıştır.

 

Birkaç Örnek:

Restoranlar / Perakende

Bu iş alanındaki en büyük avantaj yerleşimdir. Mekansal verinin, müşteri verisi ve demografik verinin, stok verisinin raporlanması ve analiz edilmesi yerel ve global perakendeciler ve restoran zincirleri için önemli rekabet avantajı sağlar.

Gerçek hayat örneklerinden biri de McDonald’s restoran zincirlerinin sahibi Ray Kroc tarafından anlatılmaktadır:

Ray Kroc, derslerinden birinde, bir grup MBA öğrencisine kendisinin hangi iş alanında çalıştığını sorar, Bir tür şaka olduğunu düşünürken, bir öğrenci doğruluğu aşikar olan “Hamburger işinde tabiki” diye cevap verir. Kroc, öğrenciye yanlış cevap verdiğini söyler, ‘Ben Hamburger işinde değilim, Benim işim Gayrimenkul.’ Kroc, firmasının iş planının belirli olmasının yanında kendisinin günlük aktivitesinin hamburger bayiliği vermek olmasının yanında asıl ilgilendiği konunun her bayinin fiziksel lokasyonu olduğunu belirtir. McDonald’s her gayrimenkulün ve yerinin her bayinin başarısı için en önemli faktör olduğunu biliyordu. Bayiyi satın alan kişi, o mağazayı da bir anlamda bayilik adı altında satın alıyordu. Bugün McDonald’s dünyadaki trafiğin en yoğun  olduğu değerli köşelere sahip olmakla dünyanın en büyük gayrimenkul sahibidir.

Lokasyon tabanlı iş zekası kullanan perakendeciler özetle;

·         En iyi mağaza lokasyonunu belirlemede,

·         Pazar payını artırma ve şube başına karlılığı artırmada,

·         Mağazalar arası ürün çeşitliliği ve farklılığı sebebiyle mağazalar arası farklılıkların yarattığı kayıpların ortadan kaldırılmasında,

·         Mağazanın yer aldığı çevre ve özelliklerine göre tahmin ve stratejik planlar oluşturmada,

·         Mağazanın bulunduğu çevredeki kişilerin tercihlerine göre pazarlama aktivitelerinde bulunmak için kullanılmaktadır.

Bankacılık / Finans

Finansal servisler karlı kalabilmek için müşterilerin yaptığı her işlemi ve müşterinin bu finansal servisler her iletişime geçtiği noktadaki (ATM, şube vs.) maliyeti optimize etmek isterler. Yerleşim tabanlı iş zekası finansal şirketler için aşağıdaki gibi faydalar oluşturur:

·         Şube bazlı karlılığın artırılması,

·         Optimum sayı, yerleşim ve önem belirlenerek yeni şubelerin açılmasındaki yayılma politikalarının oluşturulması

·         Şube çalışanlarının en iyi şekilde şubelere dağıtılması,

·         Müşteri ihtiyaçlarının ve davranışlarının daha iyi belirlenmesinde,

·         Müşteri segmentinin demografik yapısı incelenerek (örneğin yeni yerleşim alanlarında mortgage taleplerinin artması gibi) hayata dair ihtiyaçlarla birleştirilmesiyle (örneğin yeni bir araba için para biriktirmek isteyen müşteriler) daha iyi bir ürün ağacı ortaya çıkarmada,

·         Karlı olmayan şubelerin kapanma, yer değiştirme kararlarının verilmesinde karar vermeye yardımcı olabilir.

Yerleşim tabanlı iş zekasının kullanılmasının en karlı örneklerinden biri MasterCard tarafından hayata geçirilmiştir;

MasterCard, dünya çapında 900.000 ATM’inin telefon servislerini ve web tabanlı ATM lokasyon servislerini ayrı veritabanları üzerinden çalıştırmaktaydı. Bu iki servisin yıllık 400.000$ olan maliyetini, lokasyon tabanlı iş zekası kullanmaya başlayarak sadece düşürmekle kalmadı, aynı zamanda milyonlarca müşterisine çok daha iyi hizmet vermeye başladı. Sonuç olarak yeni ATM yerleşim sistemi ilk 6 ayında %1152 yatırım getirisi sağladı.

İletişim / Telekomünikasyon

Birçok kablosuz iletişim sağlayan şirket, lokasyondaki değişimlerinin hizmet kalitesinde, müşteriyi elinde tutabilmesinde ve karlılıkta büyük fark yarattığının artık farkında. Bu gibi durumlardaki hizmet kalitesi gibi problemlerin giderilmesinin yanında iletişim şirketlerinin lokasyon tabanlı iş zekasından aşağıdaki gibi karlar sağlaması mümkün:

·         Optimum şebeke ağının tasarımı, bakım ve işletime alınması için müşteri talebinin, kapsama alanının ve rakip firma bilgisinin analiz edilmesinde,

·         Müşteriye daha iyi hizmet vermek için problemli noktaların belirlenmesi, kesintilerin hesaplanması

·         Müşteri talebini anlayarak farklı fiyatlama stratejilerinin oluşturulması

Bu sektördeki bariz kar sağlamış firmalardan biri de British Telecom (BI). BI, 17.000 alan servis mühendisi için lokasyon tabanlı iş zekası çözümü kullanmaya başladı ve maliyetlerinde 5 yılda 41Milyon Dolarlık kar sağladı. Bu çözüm, mühendislerin kesintilere daha hızlı cevap vermesini sağlamanın yanında müşteri hizmetleri ve mühendislik maliyetlerinin azalmasıyla kara geçmelerini sağladı.

Son söz olarak, yukarıdaki örnekleri de düşünerek, sosyal iletişimde kişisel olarak kullandığımız facebook, google maps gibi uygulamaların da yerleşim bilgisini daha kolay kullanılabilir hale getirmesiyle bu bilginin önümüzdeki yıllarda çok daha etkin kullanılacağı bariz bir sonuç olarak görülüyor.