ORACLE BI ANSWERS

Başlat -> Programlar -> Oracle Buisness Intelligence ->Welcome to Oracle BI EE tıklıyoruz.

Şekil-22

 

Oracle BI Interactive Dashboards linkine tıklıyoruz. Açılan sayfada “Answers” linkine bastığımızda browserda aşağıdaki (Şekil-23) deki ekran kesitini görebiliriz :

Şekil-23

Görüldüğü gibi Oracle BI Administrator arayüzünde presentation katmanındaki ARACTAKIP veritabanı burada görünüyor. Linke tıklayarak devam edelim.

 

Şekil-24

Yukarıdaki (Şekil-24) te görüldüğü gibi Presentation katmanında yaptığımız herşeyi burada görebiliyoruz. Ekranda görünen “Columns” bölgesine hangi alanları rapora dahil etmek istiyorsak onları koyuyoruz. “Filters” kısmında ise bunların nasıl görüneceğini belirteceğiz.

3.3.1 Columns

Ekranda görünen ARACTAKIP altındaki tablolara bağlı alanlardan hangilerini raporda görmek istiyorsak onlara tıklayarak sağdaki Columns kısmına dahil ediyoruz.

Şekil-25

İstenilen kolonlar seçildikten sonra rapor izlemek için iki seçeneğimiz vardır. Birincisi ekranda görünen sağ üst köşedeki önizleme butonuna basmak. İkincisi ise tab ekranındaki “Results” tabına basmak. Fakat Filterlarımız sürekli değişeceği için önizleme yapmak daha pratiktir. Çünkü arka planda filterlarımızda değişiklik yaparken önizlemede refresh yaparak güncel olarak değişiklikleri takip edebiliriz.

Ayrıca

Butonuna basarak raporlara Pivot ekleyebiliriz. Böylelikle istenilen alanları pivot seçerek hedef rapora ulaşabiliriz. Örnek olarak aşağıdaki şekilde marka ve seri bilgilerine göre pivot çekilmiştir. Ayrıca bu alanlara isteğe bağlı olarak da SQL fonksiyonları dahil edilebilir. Aşağıdaki (Şekil-27)de Araç kodu toplamı alınmıştır.

 

Şekil-27

 

Rapor sonucu aşağıdaki (Şekil-28) gibidir :

Şekil-28

 

İleride bu Pivot Table modülüne daha ayrıntılı değineceğiz.

 

3.3.2 Filters

Bu kısımda ise raporumuza yeni bir yüz kazandırıyoruz. Yani OLAP küpünün çok yüzlülüğü burada devreye girmiş oluyor. Şekille izah edecek olursak :

Şekil-29

Columns kısmına eklediğimiz alanın altında şekilde işaretlenmiş butona tıkladığımızda ekrandaki gibi Create/Edit Filter penceresi açılıyor ve buradan istediğimiz yılı veya yıllar arasındaki sonuçları böylelikle rapora dahil etmiş oluyoruz. Hatta sağ tarafta görünen Limited Choices seçeneğinin altında istediğimiz yıllara ait sadece belirli ayları da çekebiliriz.

Burada columns kısmına attığımız her alana bir filter ekleyerek çekeceğimiz raporlarla OLAP küpünün ne anlama geldiğini pratik olarak görmüş oluyoruz.Ekleyeceğimiz her yeni ve değişik filter, bize OLAP küpüne farklı yüzlerinden bakma olanağı sağlıyor.

3.3.3 Pivoted Tables

Şimdi ise bu raporun nasıl oluşturulduğuna anlamak için Pivot Table bileşenlerine bir göz atalım :

Gördüğümüz üzere bu modül beş adet bileşenden oluşmaktadır.

Şekil-31

a)Pages : segmenti rapor görünümüne combobox özelliği katar. Yani örnek verecek olursak ; Columns kısmındaki “İşyeri Bilgileri (Başkanlık)” alanını 'Pages' segmentine koyarsak raporda önümüze bir combobox çıkar ve hangi başkanlığa ait verileri görmek istiyorsak seçip ona göre raporu görürüz.

b)Sections : Bu segment ise raporun tek sayfa üzerinde ayrı tablolar halinde görüntülenmesini sağlar. Aynı örnek üzerinde gösterecek olursak ; “İşyeri Bilgileri (Başkanlık)” alanını bu segmente sürüklediğimizde, raporda her başkanlık için ayrı tablolar görünecektir.

c) Columns : Bu segmente koyduğumuz kolonlar bizim bizzat sonucunu görmek istediğimiz alanlardır. Adından da anlaşılacağı gibi raporda görünecek kolonlar yani tablonun sütunlarıdır. Önemli olan nokta ise , kriterlerin bu segmentte bulunması raporun tek tablo halinde bütün olarak görünmesini sağladığını bilmektir.

d) Rows : Buraya ise raporda görmek istediğimiz verilerdir. Şekildeki gibi 2006 yılının aylarına göre yapılan dağılımın sonuçlarını görmek istiyoruz. Adından da anlaşılacağı gibi görünecek tablonun satırlarıdır.

e) Measures : Pivot table'ın püf noktasıdır diyebiliriz. Bu segmente ekleyeceğimiz alan direkt olarak bizim kriterimizdir. Yani bizati görmek istediğimiz sonuçtur. Örnek raporda gördüğümüz gibi toplam yakıt miktarının yıl içindeki aylara başkanlık bazında dağılımını inceledik (Sum(harcanan_yakit)).

3.3.4 Chart Pivoted Tables

Raporlarımız tablo görünümü haricinde uygulama gereksinimine veya kullanıcı tercihine göre farklı görsellerde olabilir. Bu değişik görselleri oluşturmak üzerine Toolun sunduğu geniş bir kütüphane vardır. Bunları seçmek için aşağıdaki (Şekil-33)de görüldüğü gibi “Chart Pivoted Table” seçeneğini işaretliyoruz.

Şekil-33

Hemen yanında görünen “Chart Position” seçeneği ise oluşacak chartın tablonun neresinde görüneceğini belirler. Veya tablo görünümü istemeyip sadece Chart şeklinde görünmesini sağlayabiliriz.

Ayrıca bu chart görünümüne de istediğimiz gibi bir görünüm kazandırabiliriz. Bunu da Graph seçeneğinden belirleriz. Bu seçeneğin altında aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi birçok seçenek sunulmuştur.

Şekil-35

Mesela Graph tipini “Pie” seçtiğimizde ve Type olarak da “3D” seçtiğimizde görünüm aşağıdaki (Şekil-36) gibi olacaktır :

 

 

Şekil-36

Bu görünüm üzerinde de isteğe bağlı olarak dilimlerin üzerine bilgileri yazdırmak, en büyük dilimi ayırmak vs. işlemler pratik olarak gerçekleştirilebilir. Bunu da aşağıdaki (Şekil-37) aracılığyla kolayca anlayabiliriz :

Şekil-37

Göründüğü gibi her dilime ayrı renk vererek istediğimiz dilimi ayırabiliyoruz. Böylelikle raporun daha net anlaşılması sağlanır. Bu işlemlerden sonra raporumuzun yeni görünümü aşağıdaki (Şekil-38) gibi olur

Şekil-38

Veri bilgilerinin pozisyonu ve gösterim şekilleri de yine bu görsel menüden isteğe bağlı olarak değiştirilebilir...

 

2.5 ORACLE BI EE GENEL KISIMLARI

Bu makalede ise sizlere son yıllarda sıkça adını duyduğumuz bir iş zekası tool'u olan Oracle BI' dan bahsedeceğim.

Oracle BI Suite EE, temel olarak iki bölümden oluşmaktadır;

1.   Yönetim Bölümü: Veri kaynağı tanımlama, modelleme ve yönetim aktivitelerinin gerçekleştirildiği bölüm

2.   Raporlama Bölümü: Raporların, etkileşimli gösterim tablolarının (dashboard) hazırlandığı, anlık (ad-hoc) sorgulalamarın gerçekleştirildiği ve veri dağıtım işlemlerinin tanımlandığı bölüm

2.5.1 Yönetim Bölümü

Fiziksel veri kaynaklarını tanımlama, bunları kullanarak modelleme yapma ve bunları kullanıma sunma işlemleri bu bölümde yapılır. İçerisinde üç katman yer alır.

1.   Fiziksel Katman: Bu katmanda fiziksel veri kaynakları tanımları bulunur. Her kaynak için bir bağlantı havuzu (connection pool) yaratılır ve bu sayede fiziksel kaynaklara erişimler kontrol edilir. Ayrıca bu katman veri kaynağının tipine göre bağlantı tipini de (ODBC ya da doğrudan) ayarlamaktadır.

2.   Modelleme Katmanı: Fiziksel katmanda bulunan veri kaynakları, iş modelleme katmanında yapılacak çalışmalar için temel teşkil ederler. Bu katmanda yapılacak çalışmalar ile OLTP sistemlerinin kayıt yaratmaya elverişli fakat sorgu yapmaya elverişli olmayan normalize yapıları denormalize edilebilmekte, farklı veri kaynaklarından gelen bilgiler aynı modelde birleştirilebilmekte, boyut (dimension) tanımlamaları yapılmakta ve ölçütler (metric) oluşturulabilmektedir. Bu katman sayesinde kullanıcılar OLTP sisteminden soyutlanmaktadır.

Modelleme sırasında OLTP tabloları en iyi sorgu performansı almak için Star şema denilen yapılara dönüştürülür. Gerçek (Fact) tabloları oluşturulur, bunların çevrelerine boyut  (dimension) tabloları konur ve boyutlardaki kırılımlar oluşturulur.

3.   Sunum Katmanı: Bu katmanın çıktısı, kullanıcıların rapor ve sorgu hazırlamakta kullanacakları yapılardır. Bu katman sayesinde, eldeki alanlar kurum içerisinde kullanılan terminolojiye dönüştürülebilir ve modelleme için gerekli olan ama iş birimleri için herhangi bir değer taşımayan alanlar (tekliği sağlayan anahtar alanlar gibi) maskelenebilir.

Yönetim Bölümüne ait bir resim :

Şekil-2

Kullanıcı yaratma, kullanıcı grubu yaratma ve yetkilendirme işlemleri yine bu bölümde  yönetilmektedir. Oracle BI EE'nin çok etkili bir yetkilendirme yapısı yapısı vardır. Kullanıcılar ve gruplar, konu alanı bazında, bu alan içerisindeki tablo bazında ve bu tablonun alanı bazında yetkilendirmeye tabi tutulabilmektedirler.

2.5.2 Raporlama Bölümü

Yönetim bölümünde hazırlanmış konu alanları raporlama bölümü tarafından kullanılır. Oracle BI EE'nin yaygın olarak kullanılan kısmı bu bölümdür. Bu bölüm tamamen Web tabanlıdır ve WEB Browser'lar ile erişilerek kullanılmaktadır.

Dasboard: Kullanıcı sisteme ilk girdiğinde kendisinin kullanabileceği etkileşimli gösterge tablosu (dashboard) ile karşılaşır. Bir dasboard birden fazla sayfa içerebilir ve bir sayfa birçok raporu barındırabilir. Dashboard'lar uçaklardaki kokpitlere benzetilebilir. Burası genel durum hakkında bilgi almak için en uygun yerdir. Oracle BI EE, etkileşimli dasboard'ları sayesinde kullanıcıların raporlar üzerinden detaylara inmelerine (drill-down) olanak tanır. Böylelikle isteğe bağlı olarak özetten detaya inilebilir. Detaya inme işlemi her türlü rapor (tablo, grafik, pilot tablo vs.) üzerinden gerçekleştirilebilir. Kullanıcılar kendi yetkileri dahilinde mevcut dashboard'ları değiştirebilir, yenilerini hazırlayabilir ve bunları genel kullanıma sunabilir. Dashboard'ların zengin içerik seçenekleri vardır. Raporlar, başka raporlara ya da dashboardlara erişim sağlayan linkler, imajlar, hazırlanmış raporların listelenebileceği "folder" objeleri ve HTML kodunun yazılabileceği HTML objeleri dashboardlar içerisinde bulunabilirler.

Answers: Raporlar "Answers" denilen bölüm içerisinde hazırlanmaktadır. Buraya erişen kullanıcı bir konu alanı seçerek rapor ya da sorgu hazırlamaya başlayabilir. Daha önce hazırlanmış raporların değiştirilmesi de yine "answers" bölümünden gerçekleştirilir. Kullanıcılar hazırladıkları raporlar sonra kullanmak üzere saklayabilirler ya da diğer kullanıcılarla paylaşabilirler. Herhangi bir durumu incelemek üzere yapılacak anlık (ad-hoc) sorgulamalar da yine bu bölümden gerçekleştirilir.