joomla templates Data Warehouse Türkiye

Bu yazı daha önce saltokunur.org e-dergide yayınlanmıştır.

Şu senaryodaki durum masaüstü uygulamalar geliştiren çaylak-tecrübeli tüm geliştiricilerin başına gelebilir. Benim başına geldi oradan biliyorum :)

 

Programcının Çilesi

Hikâyemizde geliştiricimiz güzel bir program fikri bulur. Fikri gerçekleştirmek için platform, uygulama çatısı (Framework), programın yazılacağı dil... vb hazırdır. Geliştiricimiz programın işleyeceği verileri bir veri tabanında tutup, ilişkisel veri tabanlarının nimetlerinden faydalanmak istemektedir. İşte sorun da tam burada baş gösterir. Veri tabanı sunucusuna nasıl erişecektir? Uygulama masaüstü uygulama olduğu için çalışması için internet bağımlılığının olmaması gerekmektedir. Günümüz Türkiye şartlarında programı kullanan bütün bilgisayarların internete bağlı olamayacağı, olanların da zırt pırt kesilen bağlantı yüzünden programı adam gibi kullanamayacağı açıktır. Hem programcımız bu riski göze alıp, programı sürekli çevrimiçi olan veri tabanı (VT) sunucusuna bağlarsa, ücretsiz dağıttığı bir uygulama için bir VT sunucusu kiralamak zorunda kalacak, gelecekte belki programın kullanıcı kitlesi genişlediğinde o kadar veriyi tutacak VT sunucusu (VTS) bile bulamayabilecektir. Burada bir çözüm VTS'yi localhost'a kurup verileri bu şekilde işlemek olabilir. Ama şöyle bir gerçek var ki son kullanıcıların hepsi bir VT Yöneticisi değil. Düşünün bir kere dünyanın en çok kullanılan (bu yazıdan sonra aslında 2. olduğunu anlayacağınız :) MySQL'i uygulamanızla birlikte dağıttığınızı. Bugün en güncel MySQL 5.1 sürümü 104 MB, bir önceki 5.0 sürümü 22 MB [1]. Bu boyutta bir programı uygulama ile birlikte dağıtmak, kurulum dosyasını şişirmeye yarar, başka bir şeye değil. Hem MySQL'i kurduğumuzu düşünelim, kurmakla bitmiyor ki, root şifresi ayarlanacak, programın kullanacağı VT uygun karakter-kodlamayla oluşturulacak, MySQL hata verdiği zaman takip edilip düzeltilecek, dahası Windows güvenlik duvarı çalışmasına izin vermeyecek, gerekli olan port kullanımda olacak ve MySQL servisi başlatılamayacak. Biraz abartı gelebilir ama bu sorunlarım hepsi Windows üzerinde MySQL çalıştırılmak istenirken çok sık karşılaşılan sorunlar. Son kullanıcı bu sorunların hiçbiriyle baş edemez, onun için sadece "Next" vardır. "Next-Next-Next-(Bazen de Install :)"

Çözüm

Bu sorunun bir çözümü şu olabilir. Tecrübeli programcıların bile "Benden-Uzak-Allah'a-Yakın-Olsun" dediği, verileri bir dosyaya kaydetmek. Evet, çözüm basit gibi gözükse de programın işleyeceği verilerin yapısı karmaşıklaştıkça (bir VT'deki foreign key, trigger, function gibi yapıların getirdiği kolaylıkları düşünün) bunları bir dosya yapısına dökmek çoğu zaman geliştiricileri projelerinden soğutuyor. İşte bu ahval ve şerait içinde şöyle dediğinizi duyar gibiyim: "Keşke şöyle ne internete, ne sunucuya ne de ayara ihtiyaç duyan bir küçük program-kütüphane (library) olsa da, verileri VT biçiminde bir dosyaya kaydetse..."

Aslında yukarıda tırnak içinde yaptığım tanım SQLite için en basit ve anlaşılır tanım oldu. SQLite sunucu olmadan çalışan, hafif, küçük (tek bir dosya ve 500 KB den az), hiçbir ayara ihtiyaç duymayan, hızlı, SQL komutları kullanarak veri alış-verişi yapabilen bir ANSI-C kütüphanesidir. Kullanımı ise çok basittir. SQLite'ın kütüphane dosyasına (sqlite3.dll) SQL komutları gönderirsiniz, o da bu komutları işler ve bir VT dosyasına kaydeder. İstediğiniz zaman da SELECT sorguları çekerek bu dosyadan verilerinizi alabilirsiniz. Bu işlemler için ne bir ayar ne de bir kurulum gereklidir.

SQLite

SQLite, ilk olarak D. Richard Hipp tarafından geliştirilmeye başlandı ve 17 Ağustos 2000 tarihinde ilk sürümü yayınlandı. [2] İlk yayınlandığından bugüne kadar ki geçen zaman içinde temel VT işlemlerinin neredeyse tamamını gerçekleştirebilecek şekilde geliştirildi. Bu yazı yazıldığında en güncel sürümü 3.6.17 idi.

SQLite sadece bir C Kütüphanesi olduğu için, taşınabilirliği çok yüksektir. Günümüzün bilinen tüm platformlarında çalışabilir. Windows, Mac OS X, Linux, BSD, Solaris, UNIX, AmigaOS, Symbian, z/OS 1. [2]Gelecekte başka bir Veri Tabanı Yönetim Sistemi (VTYS)'ne geçilmek istendiğinde basit bir SQL sorgusuyla tüm veri alınıp rahatça diğer bir VTYS’ye geçilebilir.

Lisanslama

SQLite "Halka Açık" bir yazılımdır. Dağıtımı “Public Domain” [3] altında yapılmaktadır. Kaynak kodu açıktır. Yani SQLite'i istediğiniz gibi kullanabilir, kodunu değiştirebilir (uygulamanızın kullanmayacağı özellikleri kaldırıp yeni özellikler ekleyebilir), ücretsiz-ticari, açık-kapalı kaynak bütün uygulamalarda hiçbir kısıtlama altına girmeksizin kullanabilir, SQLite ile geliştirdiğiniz bir uygulamadan gelir de elde edebilirsiniz.

Teknik Özellikler [2]

Teknik özelliklerinden bahsetmek gerekirse SQLite için boyundan büyük işler başarıyor diyebiliriz.

• En Fazla VT dosyası boyutu: 32 TB
• Bir Tablodaki En Fazla Sütun Sayısı: 32767
• En Fazla Metin (String-Char) Veri Boyutu: 1 GB
• En Fazla Blob (Binary) Veri Boyutu: 1 GB
• En Fazla Number (Int-Double) Veri Boyutu: 64 bit

SQLite’in bir güzel özelliği de tam Unicode desteği sağlamasıdır. UTF-8 ve UTF-16 kodlamayı destekler.

SQLite transactional (işlemsel) bir VT kütüphanesidir. Sık kullanılan birçok ilişkisel SQL cümleciğini destekler. Bunlar: Union, Intersect, Except, Inner join, Outer join, Inner select, Merge join. Ayrıca VT içinde Trigger tanımlamaya da izin verir.

Tarih (date) veri tipini ve data domain, cursor, function, procedure gibi işlemleri desteklememesi SQLite’in şu anki sürümü itibariyle eksik yönleri.

SQLite'in en geniş dağıtıma ulaşmış VT motoru olduğu tahmin ediliyor. Bugün birçok program, işletim sistemi, cep telefonu, PDA hatta Mp3 oynatıcılar bile gömülü olarak SQLite kullanıyor. SQLite siz farkına bile varmadan çoktan bilgisayarınıza girmiş olabilir. Örnek vermek gerekirse, Firefox (120 milyon kopya) internet geçmişinizi tutmak için bir SQLite VT'si kullanıyor. Eğer Windows ortamında Firefox kullanıyorsanız "C:\Program Files\Mozilla Firefox" dizini altında "sqlite3.dll" dosyasını bulabilirsiniz. Ya da bir müzik oynatıcı olan AIMP2 şarkı listelerini yine SQLite VT'sinde tutuyor. Bunun Linux dünyasındaki karşılığı ise KDE kullanıcılarının çok iyi bildiği amorak. Yine amorak playlist'lerini SQLite VT'sinde saklıyor. Örnekler çoğaltılabilir, bugün PHP5 (20 milyon kopya) varsayılan olarak SQLite desteğiyle geliyor. Solaris (10 milyon kopya) sistemi boot ekmek için,  Philips mp3 çalarlar yine playlist'leri saklamak için, Skype (100 milyon kopya), iPhone da SMS’leri saklamak için hep gömülü olarak SQLite kullanıyor. Tüm bu dağıtımların toplamının yaklaşık 300 milyon olduğu tahmin ediliyor. Bu da SQLite’i dünyanın en geniş dağıtımlı SQL motoru yapıyor. [4]

Kullanımı

SQLite harici uygulama olarak çalıştırılacaksa Linux'ta konsoldan ya da Windows'ta komut satırından "SQLite3 vt_dosyasi_adi" komutuyla çalıştırılır. vt_dosyasi_adi dosyası yoksa SQLite kendi oluşturur. Bundan sonra (;) ile biten SQL komutlarını programa girerek normal bir VT sunusu gibi kullanılır.

SQLite’in VT hakkında bilgi veren ve üzerinde çeşitli işlemler yapan, komut satırından çalıştırılan bazı özel komutları da vardır. [8]

• · Veritabanındaki tabloları görmek: sqlite> .tables

• · Veritabanı konsolundan çıkmak: sqlite> .exit

• · Kolon adlarını almak: sqlite> pragma table_info()

• · Yardım: sqlite> .help

• · Select çıktısına format vermek:

• · Otomatik artan kolonun son değerini ele almak: sqlite> select last_insert_rowid();

• · Veritabanını dışa aktarmak: sqlite> .dump

• · Veritabanını sql scriptine aktarır:

• · Konsolda veritabanını kopyalamak:

• · SQL script ile veritabanında tablolar oluşturmak:

SQLite kütüphanesi bir program içinde gömülü olarak kullanılacaksa "#include " ile SQLite'in başlık dosyası kaynak koda eklenir. sqlite3_open() ile VT dosyası açılır, sqlite3_exec() ile SQL komutu işletilir ve sqlite3_close() ile VT bağlantısı kapatılır. [5]

SQLite'i gömülü olarak kullanmak için ille de C bilmeniz gerekmiyor. SQLite'in bilinen programlama dillerinin neredeyse tamamı için (C#, D, Delphi, Fortran, Java, Perl, PHP, Python, Ruby, Smalltalk…) sarıcı (wrapper) API’leri bulunuyor.[6] Böylece istediğiniz dilde uygulama geliştirirken SQLite’i kullanabiliyorsunuz.

Hız Karşılaştırmaları [7]

SQLite diğer VTYS'lerle karşılaştırıldığında INSERT sorgularında biraz geride kalıyor ama SELECT sorgularında çok daha hızlı sonuçlar veriyor.

Aşağıda SQLite 2.7.6, PostgreSQL 7.1.3 ve MySQL 3.23.41 kullanılarak yapılan hız testlerinin sonuçları yer alıyor. Süreler saniye cinsindendir. SQLite’in Nosync değerleri thread senkronlaması kapatılarak alınmıştır.

	25000 INSERT Bir sorguda	100 SELECT indeksiz	1000 UPDATE indeksiz	SELECT’ten INSERT	DELETE indeksli	5000 SELECT indexli
PostgreSQL	4.900	3.629	1.739	61.364	1.316	4.614
MySQL	2.184	2.760	8.410	1.537	2.262	1.270
SQLite	0.914	2.494	0.637	2.787	2.068	1.121
SQLite (nosync)	0.757	2.526	0.638	1.599	0.752	1.162

SQLite üzerinde daha geniş araştırma yapmak isteyenler www.sqlite.org daki wiki'de kullanım, yönetim, bakım hakkında çok yararlı makaleler bulabilirler.

Kaynaklar

[1] www.mysql.com

[2] http://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_of_relational_database_management_systems

[3] http://en.wikipedia.org/wiki/Public_Domain

[4] http://sqlite.org/mostdeployed.html

[5] M. Ali Vardar, Linux ve UNIX Sistemler İçin Açık Kaynak Kodlu Yazılım Geliştirme, Temmuz 2008

[6] http://www.sqlite.org/cvstrac/wiki?p=SqliteWrappers

[7] http://www.sqlite.org/speed.html

[8] http://gurcanyavuz.wordpress.com/2009/04/15/sqlite-veritabani/

Hamza Apaydın

Log miner database’ in kurulumu ile birlikte gelen ve bir package yardımıyla create edilen bir opsiyon olarak düşünebiliriz. Yapabilirlikleri aslında kimi zaman herhangi bir geri dönüş operasyonuna kalkışmadan hızlı bir şekilde yapılmış olan bir hatayı düzeltebilmemize olanak sağlar. 

Log miner database seviyesinde yapılan bir takım işlemlerin geri alınabilmesi için izlenilen bir yöntemdir. Kullanımı ile ilgili olarak genelde  yanlışlıkla yapıldığı düşünülen bir DML işlemini geri almak için kullanılabilir diyebiliriz.

Log Miner’ ın kurulumu ve konfigure edilmesi ;

Log Miner’ ın çalışması için  SUPPLEMENTAL_LOG_DATA_MIN değerinin database’ de açık olması gerekmektedir. Aşağıdaki gibi kontrol edebilirsiniz ;

SQL> select SUPPLEMENTAL_LOG_DATA_MIN from v$database;

SUPPLEMENTAL_LOG_DATA_MIN

-------------------------------------

NO

Sonucun NO dönmesi durumunda aşağıdaki şekilde Alter edebiliriz ;

SQL> ALTER DATABASE ADD SUPPLEMENTAL LOG DATA;
Database altered.

Sonrasında log_miner’ ın ihtiyaç duyduğu nesnelerin create edilmesi için aşağıdaki dizindeki sql dosyası çalıştırılır.

SQL>@$ORACLE_HOME/rdbms/admin/dbmslm.sql

Paket yaratıldı.

Erişim Yetkisi verme başarılı.

Aşağıdaki yetkinin ilgili kullanıcıya

GRANT EXECUTE_CATALOG_ROLE TO kamil;

Grant complete.

Package kolay erişim için public synonym tanımlanabilir. (schema name’ i kullanılarak da erişilebilir.)

CREATE PUBLIC SYNONYM DBMS_LOGMNR FOR SYS.DBMS_LOGMNR;

Synonym created. 

Log_miner’ ın redologları okuması için log_miner’ a tanıtılması, eklenmesi gerekmektedir. Bunun için önce loglarımıza bakalım ;

SQL> SELECT distinct member LOGFILENAME FROM V$LOGFILE;

LOGFILENAME

C:\ORACLE\10GR2\ORADATA\TEST\REDO02.LOG

C:\ORACLE\10GR2\ORADATA\TEST\REDO01.LOG

C:\ORACLE\10GR2\ORADATA\TEST\REDO03.LOG

Log_miner package’ ina okuması için dahil etmek için;

BEGIN DBMS_LOGMNR.ADD_LOGFILE

('C:\ORACLE\10GR2\ORADATA\TEST\REDO01.LOG'); 

DBMS_LOGMNR.ADD_LOGFILE 

('C:\ORACLE\10GR2\ORADATA\TEST\REDO02.LOG'); 

DBMS_LOGMNR.ADD_LOGFILE 

('C:\ORACLE\10GR2\ORADATA\TEST\REDO03.LOG'); 

END;

/

PL/SQL procedure successfully completed. 

Bakacağı son archive’ ı görmek için ;

SELECT NAME FROM V$ARCHIVED_LOG
WHERE FIRST_TIME = (SELECT MAX(FIRST_TIME) FROM V$ARCHIVED_LOG);

NAME

C:\ORACLE\10GR2\FLASH_RECOVERY_AREA\TEST\ARCHIVELOG\2011_02_08\O1_MF_1_11_6O2RV9M1_.ARC

C:\ORACLE\10GR2\FLASH_RECOVERY_AREA\TEST\ARCHIVELOG\2011_02_08\O1_MF_1_12_6O2RVHG5_.ARC

Log_Miner kurulumu tamamlanmış oldu, şimdi start ediyoruz ;

BEGIN
DBMS_LOGMNR.START_LOGMNR
(options => 
dbms_logmnr.dict_from_online_catalog);
END;
/ 

PL/SQL procedure successfully completed. 

Sonuçları Select etmek içinse  v$logmnr_contents view’ ini kullanabiliriz.

SELECT   username,

TO_CHAR (timestamp, 'mm/dd/yy hh24:mi:ss') timestamp,

seg_type_name,

seg_name,

table_space,

session# SID,

serial#,

operation,

sql_redo,

sql_undo,

session_info

FROM   v$logmnr_contents

Şimdi bir test yapalım, user_test adında bir userımız var, bu userla önce bir tablo create edelim, sonrasında içerisinde data insert edelim. En son olarak da yaptığımız bu işlemin yanlış olduğunu varsayıp nasıl düzeltebileceğimize bakalım.

create table log_miner_test as select * from dba_tables where rownum < 2 ; 

Table created. 

insert into log_miner_test select * from log_miner_test ; 

1 row created. 

commit 

Commit complete. 

v$logmnr_contents  tablosundan select ediyoruz.

SELECT   username, 

TO_CHAR (timestamp, 'mm/dd/yy hh24:mi:ss') timestamp, 

seg_type_name, 

seg_name, 

table_space, 

session# SID, 

serial#, 

operation, 

sql_redo, 

sql_undo, 

session_info 

FROM   v$logmnr_contents 

where seg_name = 'LOG_MINER_TEST' 

and username = 'USER_TEST' 

Selectin çıktısı olarak sql_redo, sql_undo ve session_info kısımlarını ayrı olarak ekliyorum ; 

USERNAME	TIMESTAMP	SEG_NAME	TABLE_SPACE	SID	SERIAL#	OPERATION
USER_TEST	02.08.2011 17:59	LOG_MINER_TEST		128	49	DDL
USER_TEST	02.08.2011 18:00	LOG_MINER_TEST	TEST_TBS	128	49	INSERT

Sql_redo;

insert into "USER_TEST"."LOG_MINER_TEST"("OWNER","TABLE_NAME","TABLESPACE_NAME","CLUSTER_NAME","IOT_NAME","STATUS","PCT_FREE","PCT_USED","INI_TRANS","MAX_TRANS","INITIAL_EXTENT","NEXT_EXTENT","MIN_EXTENTS","MAX_EXTENTS","PCT_INCREASE","FREELISTS","FREELIST_GROUPS","LOGGING","BACKED_UP","NUM_ROWS","BLOCKS","EMPTY_BLOCKS","AVG_SPACE","CHAIN_CNT","AVG_ROW_LEN","AVG_SPACE_FREELIST_BLOCKS","NUM_FREELIST_BLOCKS","DEGREE","INSTANCES","CACHE","TABLE_LOCK","SAMPLE_SIZE","LAST_ANALYZED","PARTITIONED","IOT_TYPE","TEMPORARY","SECONDARY","NESTED","BUFFER_POOL","ROW_MOVEMENT","GLOBAL_STATS","USER_STATS","DURATION","SKIP_CORRUPT","MONITORING","CLUSTER_OWNER","DEPENDENCIES","COMPRESSION","DROPPED") values ('SYS','CON$','SYSTEM',NULL,NULL,'VALID','10','40','1','255','65536',NULL,'1','2147483645',NULL,'1','1','YES','N','2786','12','0','0','0','20','0','0','         1','         1','    N','ENABLED','2786',TO_DATE('30/08/2005', 'DD/MM/RRRR'),'NO',NULL,'N','N','NO','DEFAULT','DISABLED','YES','NO',NULL,'DISABLED','YES',NULL,'DISABLED','DISABLED','NO');

sql_undo;

delete from "USER_TEST"."LOG_MINER_TEST" where "OWNER" = 'SYS' and "TABLE_NAME" = 'CON$' and "TABLESPACE_NAME" = 'SYSTEM' and "CLUSTER_NAME" IS NULL and "IOT_NAME" IS NULL and "STATUS" = 'VALID' and "PCT_FREE" = '10' and "PCT_USED" = '40' and "INI_TRANS" = '1' and "MAX_TRANS" = '255' and "INITIAL_EXTENT" = '65536' and "NEXT_EXTENT" IS NULL and "MIN_EXTENTS" = '1' and "MAX_EXTENTS" = '2147483645' and "PCT_INCREASE" IS NULL and "FREELISTS" = '1' and "FREELIST_GROUPS" = '1' and "LOGGING" = 'YES' and "BACKED_UP" = 'N' and "NUM_ROWS" = '2786' and "BLOCKS" = '12' and "EMPTY_BLOCKS" = '0' and "AVG_SPACE" = '0' and "CHAIN_CNT" = '0' and "AVG_ROW_LEN" = '20' and "AVG_SPACE_FREELIST_BLOCKS" = '0' and "NUM_FREELIST_BLOCKS" = '0' and "DEGREE" = '         1' and "INSTANCES" = '         1' and "CACHE" = '    N' and "TABLE_LOCK" = 'ENABLED' and "SAMPLE_SIZE" = '2786' and "LAST_ANALYZED" = TO_DATE('30/08/2005', 'DD/MM/RRRR') and "PARTITIONED" = 'NO' and "IOT_TYPE" IS NULL and "TEMPORARY" = 'N' and "SECONDARY" = 'N' and "NESTED" = 'NO' and "BUFFER_POOL" = 'DEFAULT' and "ROW_MOVEMENT" = 'DISABLED' and "GLOBAL_STATS" = 'YES' and "USER_STATS" = 'NO' and "DURATION" IS NULL and "SKIP_CORRUPT" = 'DISABLED' and "MONITORING" = 'YES' and "CLUSTER_OWNER" IS NULL and "DEPENDENCIES" = 'DISABLED' and "COMPRESSION" = 'DISABLED' and "DROPPED" = 'NO' and ROWID = 'AAAMmXAAHAAAAKNAAA';

session_info;

login_username=USER_TEST client_info= OS_username=WINDB\Administrator Machine_name=CB\WINDB OS_terminal=WINDB OS_process_id=4720:488 OS_program_name=toad.exe

görüldüğü üzere yapmış olduğumuz insert işlemine karşılık sorunu düzeltmek adına delete scriptini verdi, delete işlemi yapmış olsaydık insert scriptini verecekti.

Son olarak log miner’ ın çalışma şeklinden biraz bahsetmek gerekirse, ana mantığı redologları okumaktan geçiyor sonrasında ise çıkan archive’ lar üzerinden okumaya devam ediyor. Dolayısıyla geçmişe dönük ne kadar archive’ ınız var ise o kadar geriye gidebilirsiniz demektir.

Tablo ve indexler üzerinde DDL işlemlerinin nasıl yapılacapı konsunda zaman zaman yazılar yazıyoruz. Örneğin tablo ve indexlerin farklı bir tablespace taşınması ile ilgili 

(http://kamilturkyilmaz.blogspot.com/2010/10/tablo-ve-indexlerin-tasnmas_25.html) bir yazı yazmıştım. Burada ise logsegment ve logindexleri anlatmaya çalışacağım.  

Aslında burada bahsedilmesi gereken en önemli konu lobs ların taşınması olduğunu düşünüyorum. Dolayısıyla naşıl taşıyabiliriz sorusuna cevap ararken diğer yapılacak işlemlerinde sırasıyla üzerinden geçmeyi planlıyorum.  

Öncelikle üzerinde çalışabileceğimiz lob alan içeren bir tablo create edelim. 

CREATE TABLE deneme_lob ( 

ad VARCHAR2(30), 

soyad VARCHAR2(30), 

resim1 BLOB, 

resim2 BFILE, 

resim3 clob); 

Table created 

Create edilen her lob alanı için otomatik olarak bir logsegmenti ile lobindexi create edilir. Create etmiş olduğumuz tabloya ilişkin lob alanları sorguladığımızda da bunları görebiliyor oluruz. 

SELECT  segment_name , 

segment_type , 

tablespace_name tbs_name 

FROM user_segments 

WHERE segment_name like 'SYS_LOB%' 

OR segment_name like 'SYS_IL%' 

SEGMENT_NAME                                           SEGMENT_TYPE    TBS_NAME 

SYS_IL0000051350C00005$$                       LOBINDEX               TEST1 

SYS_LOB0000051350C00005$$                   LOBSEGMENT       TEST1 

SYS_IL0000051350C00003$$                        LOBINDEX               TEST1 

SYS_LOB0000051350C00003$$                   LOBSEGMENT       TEST1 

Bu örneğimizde create edilen tablomuz test1 tablespace2 inde yer alıyor. Şimdi tablo üzerinde oynamadan son durumda hangi nesnenin nerde saklandığını tekrar kontrol edelim ; 

SELECT  owner, segment_name seg_name, 

segment_type seg_type, 

tablespace_name tbs_name 

FROM dba_segments  

WHERE owner = 'KAMIL' 

OWNER        SEG_NAME                                                SEG_TYPE              TBS_NAME 

KAMIL            DENEME_LOB                                          TABLE                       TEST1 

KAMIL            SYS_IL0000051350C00005$$                LOBINDEX               TEST1 

KAMIL            SYS_LOB0000051350C00005$$           LOBSEGMENT        TEST1

KAMIL            SYS_IL0000051350C00003$$                LOBINDEX               TEST1

KAMIL            SYS_LOB0000051350C00003$$           LOBSEGMENT        TEST1

Tüm nesnelerimiz TEST1 tablesspace’ inde.

Tablomuza yeni bir lob alan ekleyelim;

alter table deneme_lob

add (resim4 blob)

ekledik, şimdi bir tane alan ekleyelim ancak bu farklı bir tablespace’ de store ediliyor olsun ;

alter table deneme_lob

add (resim5 blob)

lob (resim5) store as resim5_seg

(tablespace test2)

Kontrol ediyorum ;

SELECT   owner,

segment_name seg_name,

segment_type seg_type,

tablespace_name tbs_name

FROM   dba_segments

WHERE   owner = 'KAMIL'

OWNER        SEG_NAME                                                     SEG_TYPE              TBS_NAME

KAMIL            DENEME_LOB                                                TABLE                       TEST1

KAMIL            SYS_IL0000051350C00005$$                     LOBINDEX               TEST1

KAMIL            SYS_LOB0000051350C00005$$                LOBSEGMENT        TEST1

KAMIL            SYS_IL0000051350C00003$$                     LOBINDEX               TEST1

KAMIL            SYS_LOB0000051350C00003$$                LOBSEGMENT        TEST1

KAMIL            SYS_IL0000051350C00006$$                     LOBINDEX               TEST1

KAMIL            SYS_LOB0000051350C00006$$                LOBSEGMENT        TEST1

KAMIL            SYS_IL0000051350C00007$$                     LOBINDEX               TEST2

KAMIL            RESIM5_SEG                                                  LOBSEGMENT        TEST2

Tamam yeni alanımız istediğimiz gibi test2 tablespace’ inde store edilecek şekilde create edilmiş oldu.

Şimdi test1 tablespace' inde yer resim1 alanına ait lob segmentlerini test3 tablespace' ine taşıyalım.

ALTER TABLE deneme_lob

MOVE LOB(resim1) STORE AS (TABLESPACE test3)

Table altered.

SELECT   owner,

segment_name seg_name,

segment_type seg_type,

tablespace_name tbs_name

FROM   dba_segments

WHERE   owner = 'KAMIL'

OWNER        SEG_NAME                                                   SEG_TYPE  TBS_NAME

KAMIL            DENEME_LOB                                             TABLE                       TEST1

KAMIL            SYS_IL0000051350C00005$$                        LOBINDEX                  TEST1

KAMIL            SYS_LOB0000051350C00005$$                    LOBSEGMENT           TEST1

KAMIL            SYS_IL0000051350C00003$$                        LOBINDEX                  TEST3

KAMIL            SYS_LOB0000051350C00003$$                    LOBSEGMENT           TEST3

KAMIL            SYS_IL0000051350C00006$$                        LOBINDEX                  TEST1

KAMIL            SYS_LOB0000051350C00006$$                    LOBSEGMENT           TEST1

KAMIL            SYS_IL0000051350C00007$$                        LOBINDEX                  TEST2

KAMIL            RESIM5_SEG                                              LOBSEGMENT           TEST2

Evet, resim alanına ait tüm lob segmentler test3 tablespace’ ine taşınmış oldu. Yukarıdaki örneklerde tablo’ nun tablespace’ ine dokunmadan sadece lob alanlarının tablespace’ lerini değiştirmiştik. Şimdi resim4 alanı ile beraber tablonun tablespace’ inide değiştirellim ;

ALTER TABLE deneme_lob

MOVE TABLESPACE test4 LOB (resim4) STORE AS (TABLESPACE test4)

Kontrol edelim ;

SELECT   owner,

segment_name seg_name,

segment_type seg_type,

tablespace_name tbs_name

FROM   dba_segments

WHERE   owner = 'KAMIL'

OWNER        SEG_NAME                                                SEG_TYPE              TBS_NAME

KAMIL            DENEME_LOB                                          TABLE                       TEST4

KAMIL            SYS_IL0000051350C00005$$                      LOBINDEX                 TEST1

KAMIL            SYS_LOB0000051350C00005$$                  LOBSEGMENT          TEST1

KAMIL            SYS_IL0000051350C00003$$                      LOBINDEX                 TEST3

KAMIL            SYS_LOB0000051350C00003$$                  LOBSEGMENT          TEST3

KAMIL            SYS_IL0000051350C00006$$                      LOBINDEX                 TEST4

KAMIL            SYS_LOB0000051350C00006$$                  LOBSEGMENT          TEST4

KAMIL            SYS_IL0000051350C00007$$                      LOBINDEX                 TEST2

KAMIL            RESIM5_SEG                                            LOBSEGMENT          TEST2

Resim4 alanı ile birlikte tablonun tablespace’ inide değiştirmiş olduk.

Lobindexlerin nasıl rebuild edilebileceğinden bahsedelim, bilindik rebuild index komutu ile lobindexleri rebuild etmek istediğimizde aşağıdaki gibi hata alırız. Lobindexleri rebuild etmek istiyorsak (bulundukları tablespace’ e)  move komutu

taşımak suretiyle rebuild etmiş oluruz.

Alter index SYS_IL0000051350C00005$$ rebuild tablespace test1

Error at line 1

ORA-02327: LOB veri türündeki ifade için dizin yaratılamaz

Özellikle Rman ile bir database’ in backupını başka bir ortama kurduğumuzda database’ in dbid ve db_name değerleri asıl ortamda ne ise burda da aynı olur. Dolayısıyla bu şekilde yeni bir database create ettikden sonra elimizdeki bu yeni ortamın bu değerlerini değiştirmek isteyebiliriz. (özelliklede rman catalog database’ i kullanarak database’ lerimizin backupını alıyorsak, dbid bizim için son derece önemli olacaktır)


Şimdi değişikliğe başlamadan önce dbid ve db_name’ in şu anki değerlerine bakalım (bu değerleri sonradan işlem yapılırken de görebiliriz) ;

SQL> select dbid, name from v$database;
DBID                NAME
----------         ----------
4271840000     KTEST

Öncelikle aşağıdaki dizinde init ve spfile dosyasının olduğundan emin olun. İlgili dizin ;

Linux ortam üzerinde çalışıyorsanız ;

cd $ORACLE_HOME/dbs

Windows üzerinde çalışıyorsanız;

cd $ORACLE_HOME/database

Sonra database’ imizi immediate ile kapatıyoruz.

C:\Documents and Settings\oracle>sqlplus "/as sysdba"
SQL*Plus: Release 11.2.0.1.0 Production on Wed Feb 2 22:39:01 2011
Copyright (c) 1982, 2010, Oracle. All rights reserved.
Connected to:
Oracle Database 11g Enterprise Edition Release 11.2.0.1.0 - Production
With the Partitioning, Oracle Label Security, OLAP, Data Mining and Oracle Database Vault options
SQL> shutdown immediate
Database closed.
Database dismounted.
ORACLE instance shut down.

SQL> startup mount
ORACLE instance started.
Total System Global Area 627732480 bytes
Fixed Size 1376408 bytes
Variable Size 184553320 bytes
Database Buffers 436207616 bytes
Redo Buffers 5595136 bytes
Database mounted.
SQL>

Mount ile database’i start ettikden sonra, komut satırından aşağıdaki komutu çalıştırıyoruz. Bu konuttaki “nid” bizim dbid ve db_name’ i değiştirmemizi sağlayacak olan komutumuz, target kısmı database’ in şu anki sys userı ve onun şifresi @ kısmı ise database’ imizin db_name’ini, dbname = parametresi ise database’ in yeni name’ mini ifade etmektedir.

nid

C:\Documents and Settings\oracle>nid DBNAME=KAMIL
DBNEWID: Release 11.2.0.1.0 - Production on Wed Feb 2 22:40:29 2011
Copyright (c) 1982, 2009, Oracle and/or its affiliates. All rights reserved.
Connected to database KTEST (DBID=4271840000)
Connected to server version 11.2.0
Control Files in database:
C:\ORACLE11GR2\ORADATA\KTEST\CONTROL01.CTL
C:\ORACLE11GR2\FLASH_RECOVERY_AREA\KTEST\CONTROL02.CTL
Change database ID and database name KTEST to KAMIL? (Y/[N]) => Y
Proceeding with operation
Changing database ID from 4271840000 to 3000141920
Changing database name from KTEST to KAMIL
Control File C:\ORACLE11GR2\ORADATA\KTEST\CONTROL01.CTL - modified
Control File C:\ORACLE11GR2\FLASH_RECOVERY_AREA\KTEST\CONTROL02.CTL - modified
Datafile C:\ORACLE11GR2\ORADATA\KTEST\SYSTEM01.DB - dbid changed, wrote newname
Datafile C:\ORACLE11GR2\ORADATA\KTEST\SYSAUX01.DB - dbid changed, wrote newname
Datafile C:\ORACLE11GR2\ORADATA\KTEST\UNDOTBS01.DB - dbid changed, wrote new name
Datafile C:\ORACLE11GR2\ORADATA\KTEST\USERS01.DB - dbid changed, wrote new name
Datafile C:\ORACLE11GR2\ORADATA\KTEST\TEMP01.DB - dbid changed, wrote new name
Control File C:\ORACLE11GR2\ORADATA\KTEST\CONTROL01.CTL - dbid changed, wrote new me
Control File C:\ORACLE11GR2\FLASH_RECOVERY_AREA\KTEST\CONTROL02.CTL - dbid changed, wrote new name
Instance shut down
Database name changed to KAMIL.
Modify parameter file and generate a new password file before restarting.
Database ID for database KAMIL changed to 3000141920.
All previous backups and archived redo logs for this database are unusable.
Database is not aware of previous backups and archived logs in Recovery Area.
Database has been shutdown, open database with RESETLOGS option.
Succesfully changed database name and ID.
DBNEWID - Completed succesfully.

Yukarıdaki mesajları başarıyla almış olmamız gerekiyor.
Bundan sonraki kısımda ;

Database’ i nomunt modda açıyoruz.

SQL> startup mount
ORACLE instance started.
Total System Global Area 627732480 bytes
Fixed Size 1376408 bytes
Variable Size 184553320 bytes
Database Buffers 436207616 bytes
Redo Buffers 5595136 bytes

Yapılan bu değişikliği aşağıdaki Alter ile de system üzerinden spfile’ e yazdırıyoruz.

SQL> ALTER SYSTEM SET DB_NAME=KAMIL SCOPE=SPFILE;
System altered.

Şimdi immediate ile tekrar kapatıyoruz ;

SQL> shutdown immediate
ORA-01507: database not mounted
ORACLE instance shut down.

Aslında bundan sonraki kısım klasik database operayonları gibi düşünebiliriz. Database’in name’ I değiştiğinden dolayı ona uygun bir password file create etmemiz gerekiyor. Ek olarak spfile dosyamızın adını da yeni SID’ imizi içerek şekilde rename edeceğiz.

orapwd file=C:\oracle11gR2\product\pwdKAMIL.ora password=oracle entries=5

Ben bu çalışmamı windows bir sunucu üzerinde yaptığımdan dolayı ..\database\ dizinindeki spfileKTEST.ora dosyasının adını spfileKAMIL.ora olacak şekilde rename ediyorum.

Yine windowslar için unutulmaması gereken bir nokta database ilk create ederken windows servisleride create ettiğinden dolayı (oracle servisleri SID bazında create edilmekte) bu servisleri de değiştirmemiz gerekiyor. Yani eski SID’ li servis tanımı silinip yerine yeni SID’ li servis tanımını eklememiz gerekiyor.

Eski tanımı silmek için ;

C:\Documents and Settings\oracle>oradim -delete -sid KTEST
Instance deleted.

Yenisini eklemek içinse;

C:\Documents and Settings\oracle>oradim -new -sid KAMIL -intpwd oracle –startmode a -pfile C:\oracle11gR2\product\spfileKAMIL.ora
Instance created.

Yapılan bu değişiklikden listener’ ında etkilenmesi için stop / start yapıyoruz.

C:\Documents and Settings\oracle>lsnrctl stop
LSNRCTL for 32-bit Windows: Version 11.2.0.1.0 - Production on 02-FEB-2011 23:29:07
Copyright (c) 1991, 2010, Oracle. All rights reserved.
Connecting to (DESCRIPTION=(ADDRESS=(PROTOCOL=TCP)(HOST=dataguart)(PORT=1521)))
The command completed successfully

C:\Documents and Settings\oracle>lsnrctl start
LSNRCTL for 32-bit Windows: Version 11.2.0.1.0 - Production on 02-FEB-2011 23:29:12
Copyright (c) 1991, 2010, Oracle. All rights reserved.
Starting tnslsnr: please wait...
TNSLSNR for 32-bit Windows: Version 11.2.0.1.0 - Production
System parameter file is c:\oracle11gR2\product\network\admin\listener.ora
Log messages written to c:\oracle11gr2\diag\tnslsnr\dataguart\listener\alert\log.xml
Listening on: (DESCRIPTION=(ADDRESS=(PROTOCOL=tcp)(HOST=dataguart)(PORT=1521)))
Connecting to (DESCRIPTION=(ADDRESS=(PROTOCOL=TCP)(HOST=dataguart)(PORT=1521)))
STATUS of the LISTENER
------------------------
Alias LISTENER
Version TNSLSNR for 32-bit Windows: Version 11.2.0.1.0 - Produ
ction
Start Date 02-FEB-2011 23:29:16
Uptime 0 days 0 hr. 0 min. 5 sec
Trace Level off
Security ON: Local OS Authentication
SNMP OFF
Listener Parameter File c:\oracle11gR2\product\network\admin\listener.ora
Listener Log File c:\oracle11gr2\diag\tnslsnr\dataguart\listener\alert\log.xml
Listening Endpoints Summary...
(DESCRIPTION=(ADDRESS=(PROTOCOL=tcp)(HOST=dataguart)(PORT=1521)))
Services Summary...
Service "CLRExtProc" has 1 instance(s).
Instance "CLRExtProc", status UNKNOWN, has 1 handler(s) for this service...
The command completed successfully
C:\Documents and Settings\oracle>

Buraya kadar herşey yolunda, artık yeni spfile’ imiz ile database’ imizi açabiliriz. Ancak database’ i startup ile açmayacağız. Database’ in dbid ve name’ I değiştiğinden dolayı, bu database’ den alınmış olan backuplar artık kullanılamaz duruma gelmiştir çünkü artık dbid ve name’ ler farklı, dolayısıyla database’ in hayata sıfırdan yeni bir başlangıç yapması için open RESETLOGS ile açmamız gerekiyor (başka türlü açılamaz) ;

SQL> startup mount
ORACLE instance started.
Total System Global Area 627732480 bytes
Fixed Size 1376408 bytes
Variable Size 184553320 bytes
Database Buffers 436207616 bytes
Redo Buffers 5595136 bytes
Database mounted.
SQL> alter database open resetlogs ;
Database altered.

Şimdi yeni dbid ve name değerlerimizi kontrol edelim.

SQL> select dbid, name from v$database;
DBID                NAME
----------          ---------
3000141920     KAMIL

Database’ in sadece DBID’ sini veya DB_NAME’ ini de değiştirebilirsiniz, şöyleki ;

Sadece DBID değiştirmek isterseniz ;

nid çalıştırmanız yeterli olacaktır. Bu komut sadece dbid’ yi değiştirecektir ve name aynı kalacaktır. Burada db_name’ dokunmadığımız için spfile veya pasword file üzerinde vir değişiklik yapmamıza gerek yok, sadece open RESETLOGS ile açmamız yeterli olacaktır.

Sadece DB_NAME’ i değiştirmek istersenizde

nid SETNAME=YES komutunu çalıştırmamız yeterli olacaktır. BU komutta dbid’ ye dokunmadan sadece name’ I değiştirecektir. Diğer adımlar yukarıdakiler ile aynı.

Bu işleme aslında çok sık olmasa da rman’ le create ettiğimiz yeni database’ imizi başka bir projede PROD olarak kullanmamız gerektiğinde veya kullanılan bir database farklı bir projede kullanılacaksa ona uygun bir name verilmek istendiğinde kullanılabilirsiniz.

*.csv Dosyalarının Oracle Veritabanına Yüklenmesi (SQLLDR)

Merhaba,

Takip etmek istediğim konu ile biraz alakasız olacak fakat önemli bir konu ve hiç bahsetmediğim için yazacağım.

Belirli durumlarda Oracle veritabanına external verileri yüklememiz gerekebilir. Yani, bu veriler çoğu zaman bir Java veya C# arayüzünden gelmeyebilir. Bu veriler herhangi bir programlama dilinin arayüzünden gelmediği gibi, uzantıları da farklı olabilir. Bu durumda kullanabileceğimiz Oracle aracına SQL-LOADER diyoruz (komut olarak kullanım şekli ise SQLLDR).

Bir excel dosyasındaki bütün verileri .csv (comma seperated value) olarak değiştirebiliriz. Bu değişikliği yaptıktan sonra kısa bir örnek ile devam edelim. Bu arada sqlldr'ın çalışabilmesi için öncelikle bir control dosyası (.ctl) yaratmamız gerekiyor.

ORACLE KURULUMU

Oracle veritabanının kurulumu ile yazılarımıza başlıyoruz. Yapılacak örnekler Oracle 10g üzerinde olacaktır ve Windows XP (32 bit) kullanılacaktır.

OTN (Oracle Technology Network) adresinden Win32 Database'i indirelim. Java tabanlı olan Oracle Universal Installer (OUI) başlatılmadan önce, bölgesel dil ayarlarımızın İngilizce'de olduğundan emin olalım. Türkçe olarak ayarlı ise kurulum sırasında problem yaşayabilirsiniz.

OUI çalıştırdıktan sonra Oracle kurulum dizinini seçiniz. Veritabanınız buraya kurulacaktır. Kurulum tipleri arasında Enterprise (bütün özellikleri), Standard (belirli bir kısmı kurulmaz) ve Personal (tek kullanıcı) vardır.

Install dedikten sonra ilk önce yazılımı, ardından veritabanını kuracaktır. Yükleme tamamlandıktan sonra Exit diyerek OUI'dan çıkıyoruz.

SQL NEDİR ?

Merhaba,

RDBMS (Relational DataBase Management Systems), yani "İlişkisel veritabanı yönetim sistemleri"'nin temeli 1980'li yıllarda atılmıştır. IBM tarafından Oracle tarafında geçen ve 2003 yılında vefat eden Dr. Edgar J. Codd bu temelin atılmasında çok büyük rol oynamıştır.

İlişkisel veritabanının mantığı veriye daha hızlı ve sağlam ulaşmaktan geçer, diyebiliriz. Veri modelleri arasındaki bağlar birbirleri ile ilişkilendirildiği zaman mantıklı ve stabil sonuçlar elde edildiği anlaşılmıştır.

Bu andan itibaren SQL (Structured Query Language)'in önemi o yıllardan başlayarak hızlı bir şekilde artmıştır. Devamında gelen PL/SQL (Procedural Language) ile de günlük veritabanı yönetimi işlemlerimiz için de bir dönüm noktası olmuştur.

Aslında bu yazımda SQL'den bahsetmek istiyorum. SQL'i nerelerde, neden, ne zaman ve ne için kullanıyoruz ona bakalım.

Stored Procedure tabloya bağlı olmaksızın veritabanına kaydedebileceğiniz sql sorgularıdır. Klasik programlamada sql sorgularınızı programınızın içinde kodlarınızın olduğu bloklara da yazabilirsiniz. Fakat stored procedure kullanarak bu sql sorgularını veritabanına kaydedip, kodlarınızın içinden tıpkı yazdığınız bir metodu çağırır gibi çağırıp kullanabilirsiniz. Stored procedure kullanımının en büyük avantajı programın çalışma hızının yüksek olmasıdır.

 

Microsoft SQL Server 2008 Reporting Services (SSRS); organizasyonlarınızda raporlar oluşturmaya, uygulamaya ve yönetmeye yardımcı olan servisler sağlar ve kullanıma hazır araçlar sunar. Raporlarınızın fonksiyonelliğini kendinize göre esnek bir yapıda programlamanıza yardımcı olur.

SQL Server 2008 Reporting Services (SSRS) server tabanlı bir raporlama platformudur. Çeşitlli veri kaynakları için fonksiyonel ve kapsamlı bir raporlama sağlar. SSRS oluşturup yönetebileceğiniz ve sunabileceğiniz raporlar için bir takım araçlar içerir. Müşteriye yönelik uygulamalarda raporlama ve veri genişletmesine  ya da bu uygulamaları yazılım geliştiricilerin programlarına entegre etmesine olanak sağlar. SSRS Microsoft Visual Studio ortamında ve SQL Server araç ve bileşenlerine entegre şeklinde çalışır.

Oracle Data Integrator kurulduktan sonra master ve work repositoryleri oluşturulması hakkında makalemizi  paylaşıyor olacağım.Bu makaleyi link vermeden veya sitemizin ismi geçmeden paylaşabilirsiniz.Önemli olan bu yazıyı okurken bizim sizlere küçükte olsa bi katkı sağlayabilmemizdir.

Master Repository : Şirketin IT kaynaklarının yapısını , güvenlik bilgilerini , proje ve veri kaynaklarıyla ilgili bilgilerin tutulduğu repository’dir.Sadece bir tane master repository gereklidir.