Veri Ambari

Veri Ambari, veritabani hareketinden çok sorgulama ve analiz için kullanilmak üzere dizayn edilmis iliskisel bir veritabanidir. Genelde

hareket verisinden elde edilmis tarihi bilgiler içerdigi gibi baska kaynaklardan gelen bilgiler de içerebilir. Veritabani hareketlerinden

kaynaklanan is yüküyle analiz yükünü birbirinden ayirir ve bu sayede degisik kaynaklardan toplanan bilgilerin daha kolay bir sekilde

organize edilmesine olanak saglar.

Veri Ambari ile OLTP Sistemler Arasindaki Farklar

Veri Ambari ve OLTP sistemlerin ihtiyaçlari birbirinden çok farklidir.Tipik bir veri ambari ile OLTP sistemler arasindaki bazi farklar sunlardir:

--Isyükü:Veri ambarinda ne tür bir is yük olacagini önceden bilmek zordur, bu sebeple veri ambarini muhtemel bir çok farkli sorguya göre optimize etmeniz gerekir.Ama OLTP sistemlerin karsilasacagi operasyonlar önceden bellidir.Uygulamanizi özellikle bu operasyonlara göre ayarlayabilirsiniz.

--Veri degisimi: Veri Ambarinda uç kullanicilar direk olarak degisiklik yapmaz.Veri ambarinda veri degisiklikleri günde veya haftada bir kere olacak sekilde toptan yapilir. OLTP sistemlerde ise uç kullanicilar devamli veri üzerinde degisiklik yapar ve sistemde herzaman en güncel bilgi bulunur.

--Sema Dizayni:Veri ambarlarinda, sorgu performansini artirmak için genelde denormalize veya kismen denormalize semalar kullanilir.

OLTP sistemlerde ise, veri degisimini optimize etmek ve veri tutarliligini garanti etmek için tamamen normalize edilmis semalar kullanilir.

--Tipik Operasyonlar:Tipik bir veri ambari sorgusu binlerce hatta milyonlarca satir tarar ama OLTP sistemlerdeki operasyonlarda çok az sayida satira erisilir.

--Tarihî Bilgi:Tarihi analizleri destekleyebilmek için veri ambarlarinda aylarca hatta yillarca zamanlik veri depolanir.Ama OLTP sistemlerde en fazla birkaç haftalik yada aylik bilgi depolanir.

Veri Ambari Mimarisi

Veri ambarlari ve onlarin mimarileri organizasyonlarin durumuna göre degiskenlik gösterir.Üç temel mimari sunlardir:

--Veri Ambari Mimarisi(basit) :Uç kullanicilar degisik kaynaklardan toplanan veriye direk ulasirlar. OLTP sistemlerden gelen veri,metaveri ve ham veri olarak sistemde tutulur. Sistemde depolanan bir diger tipteki veri ise meta ve ham verinin islenmesi sonucu elde edilen ve veri ambari için çok önemli olan özet veridir. Oracle'da özetlere materialized view denir.

--Veri Ambari Mimarisi(Sahneleme alani içeren):Operasyonel verinin veri ambarina atilmasindan önce temizlenmesi ve bir ön islemden geçirilmesi gerekir.Bu is için bir sahneleme alani kullanilir.Bu özet verinin çikartilmasini ve veri ambari yönetimini kolaylastirir.

--Veri Ambari Mimarisi(Sahneleme alani ve veri çarsisi içeren):Organizasyon içindeki degisik gruplara göre veri ambarinin mimarisi kisisellestirilmek istenebilir.Bunu saglamak için kullanilan yapilara veri çarsisi denir. Veri çarsisi, yürütülmekte olan isin belirli alanlari için dizayn edilmis sistemlerdir. Örnegin, veri ambarinda satis yada satin almayla ilgili verilere uç kullanicilar ayri ayri ulasmak isteyebilir.

Materialized View'lar

Bu yapi bir sorgunun sonuçlarini ayri bir sema nesnesi içinde tutarak tablolara dolayli bir erisim saglar. Yer kaplamayan normal viewlarin aksine, bunlar bir veya daha fazla temel tablo yada viewdan yapilan sorgunun sonucunda olusan satirlari saklarlar. Sorgunun temel tablolariyla ayni veya farkli veritabanlarinda olabilirler.