Merhaba Mine,

Kısaca ve en basit haliyle anlatmaya çalıştım, başka merak ettiğin ya da ayrıntılı olarak ilgilendiğin konular olursa sorularını bekliyor olacağız,

Teşekkürler,

İş zekası nedir:

 

Genel olarak organizasyonların daha iyi karar vermelerinde rol oynayan bilgisayar tabanlı sistemlerin bütününe iş kezası denilmektedir.

 

Ham verinin doğru kullanılmasıyla kullanılabilir bilgiye dönüştürülmesini amaçlar.

 

Kısaca; Verinin doğru kullanılmasıyla organizasyonun operasyonel, stratejik ve taktiksel kararlarını verebilmesi için, geçmişi, şu andaki durumu ve gelecekteki tahminleri görüntüleyebilmek, maliyetleri düşürerek (daha az kısa zaman ve işgücü kullanarak) doğru cevapları elde etmek amacıyla kullanılan sistemler bütünüdür.

 

İş zekası projeleri, veri saklama, veri madenciliği / analitik, online analitik işleme (OLAP), sorgulama (query), raporlama gibi aktivitelerin tümünü içerir.

 

Bu aktivitelerin bütününü çok basit bir örnekle açıklamak isterim:

 

Örneğin bir perakende firması 500 çeşit ürününü 10 ayrı mağazasında satıyor ve satın alma maliyetlerini düşürmek için bazı mağazalarında satmayan ürünlerini,  o ürüne talep olan diğer mağazalarına göndererek maliyetlerini düşürmek istiyor.

Bir nakliye firmasıyla hafta içi her sabah mağaza açılmadan nakliye yapılması için anlaşma yapılmış ve her akşam ürünlerin belirlenerek gönderilmek üzere hazırlanmasını istiyor.

 

Bu durumla baş edebilmek ve hatalı ürün göndermemek için geliştirilebilir bir iş zekası yapısını düşünelim:

 

Elimizde bir veritabanında bulunan ham veri var,  organziasyonun ürettiği ürün, satış, müşteri, stok, mağaza, satın alma, personel, vs. tüm bilgisi bir veritabanında tutuluyor.

 

Genelde kullanılan yöntem olarak, bize lazım olan mağaza, satış, stok durumu ve ürün bilgilerinden ihtiyacımız olan kadarını bir veriambarında ya da daha küçük bir datamart'da "nakliye için gerekli olan veri" olarak oluşturuyoruz. Bu verinin bize gerekli olan her gün akşam saatlerinde doğru olarak hazırlanmasını sağlıyoruz.

Daha sonra bu ihtiyacımız olan veriyi elde ettikten sonra nakliye edilecek ürünlerin doğru belirlenmesi için kullanacağımız analitiği oluşturuyoruz.

Çok basit bir örnekle, "Bir ürün son 1 haftada A mağazasında 5 adetten fazla satmışsa ve mağazadaki mevcut stok 3 taneden az ise diğer mağazalardan en fazla stoka sahip olandan 1 adet gönderilmek üzere listelensin".

Bunun gibi karar vermemiz için gerekli olan iş kurallarımızı oluşturuyoruz. Bu iş kuralları bizim analitik tarafımızı oluşturuyor.

Bu iş kurallarını uygulamak ve doğru ürünleri seçebilmek için hazırladığımız datamart'dan sorgulama ile iş kurallarımıza uygun sonuçların verisini elde ediyoruz.

Bu elde ettiğimiz veri bizim kullanıma hazır verimiz. Bunu uygun bir gösterimle uygun kişilere uygun zamanda ulaştırmak için iş zekası araçlarından faydalanıyoruz.

Bunlar sorumluya, ürünü alacak ve fazla ürünü çıkaracak mağaza çalışanına istediğimiz formatta, belirlediğimiz zamanda, listelerin kişilerin ihtiyaçlarına göre detaylandırarak bir e-mail gibi seçtiğimiz görüntüleme uygulamasıyla ulaşmasını sağlıyor. Seçilen ürünlerden hem satış potansiyeli olan ürünün tedarik edilmesini hem de stok fazlası olan mağazadaki ürünlerin stok fazlası oluşturmasını engelleyerek maliyetleri düşürüyor ve verimliliği artırıyor, farklı raporlama özellikleriyle hem yöneticilere hem mağaza çalışanlarına ihtiyaçlarına göre gerekli bilgiyi ulaştırabiliyoruz.

 

Bu çok basit bir örnek tabiki;  ancak kısaca sıklıkla ihtiyaç duyulan, operasyonel  bir verinin nasıl bir iş zekası uygulamasına dönüştürüldüğünü anlatmak istedim.

Buna bağlı performans, satış tahmini gibi birçok alanda genişletilebilir ve çalışanlar tarafından belki günde birkaç saatlerini ayırmaları gereken kritik kararların çok daha kısa sürede, doğru, bilgiyi kullanacak kişilere göre hazırlanmış şekilde oluşturularak kullanılması sağlanabilir.

 

Merhaba Mine,

Tabiki yardımcı olmaya çalışırım. Bu sorun gibi projene bağımlı olmayan genel konular ile ilgili sorularını sitemizde sorabilirsin, hem daha cok yazar arkadaşımız cevap verebilir hem de daha çok kişinin faydalanmasını sağlayabiliriz. Projenle ilgili daha spesifik sorular için ise [email protected] adresime her zaman mail atabilirsin.

Başarılı bir proje olmasını dilerim.

Teşekkür ederim Adnan Bey, iyi çalışmalar.

Betül Hanım, elimde hali hazırda bir döküman yok malesef, konuya daha geniş bir çerçeveden bakabilmeniz için herhangi bir iş zekası ürününe bağımlı olmayan yayınlardan başlamanızı öneririrm, iyi çalışmalar.